Lang is gedacht dat onze streek na het vertrek van de Romeinen door iedereen werd verlaten. Maar uit onderzoek blijkt dat de Valkhofheuvel en omgeving bewoond bleven. En in 2011 legden Nijmeegse archeologen in Lent grafvelden bloot uit de 5e en 6e eeuw. In Wijchen werden al eerder graven gevonden uit dezelfde tijd. In Gennep ontdekte men resten van een nederzetting waar metaal verwerkt werd.

In 2017 werd bekend dat in de uiterwaarden van de Maas tussen Alphen en Dreumel [Gelderland] twaalf schepen gevonden zijn. Uit de Romeinse tijd en de Middeleeuwen. Onder andere een vroegmiddeleeuwse aak van meer dan twintig meter lang.

Op de rivieren werd dus gewoon gevaren en de handel moet de lokale stammen een zekere welvaart en culturele bloei hebben gebracht.

Tot begin 6e eeuw maakten hier kleine Frankische vorstendommen de dienst uit. In de hele Betuwe zijn sporen te vinden van Franken. Bij de splitsing van de Rijn met de Lek lag hun belangrijke handelsnederzetting Dorestad op de plek waar nu ongeveer Wijk bij Duurstede ligt.

Dan slaagt de Frankische koning Clovis er in de gebieden te verenigen tot een groot Merovingische rijk. Genoemd naar zijn voorvader Merovech [vermaarde vechter]. Clovis maakt het christendom tot staatsgodsdienst. 

Uit het Merovingische rijk ontstaat het rijk van Karel de Grote. Karel heeft het voorbeeld van de grote christelijke Romeinse keizers voor ogen. Hij voert tal van oorlogen waarbij hij - te vuur en te zwaard - het christendom oplegt aan de overwonnen volkeren. Als beloning voor zijn goede diensten wordt Karel op kerstdag van het jaar 800 door de paus tot 'Keizer over het Westen' gekroond.

Daarna strekt zijn macht zich uit over heel West-Europa, van diep in Italië tot het grootse deel van wat nu Duitsland heet. Karel de Grote woont zelf in Aken. Om het enorme rijk te besturen reist hij veel. Karel kiest Numaga als meest noordelijke verblijfplaats en laat een burcht of 'palts' bouwen op de strategisch gelegen Valkhofheuvel.

Op het Valkhof wordt door Karel vaak Pasen gevierd. Hij neemt dan zijn hele familie en hofhouding mee, onder wie geleerden en geestelijken . Tijdens zijn bezoeken regelt Karel bestuurlijke zaken, spreekt recht en neemt de tijd om zich te vermaken.

Onze streek was een plek om de jacht te beoefenen, in het Ketelwoud tussen Numaga en Xanten. Jagen was bij de adel in de Middeleeuwen een favoriet tijdverdrijf. Voor de jacht werden valken afgericht. Vandaar de naam Valkhof.

Na de dood van Karel de Grote in 814 viert nog menig keizer Pasen op het Valkhof. Men gebruikt de palts als jachthuis, en er worden rijksdagen gehouden om politiek te bespreken.