996 : Anna en Theophanu
996 : Anna en Theophanu
Hier moet het begonnen zijn. De hofstoet was nog een uur te gaan van het paleis, maar God beschikte anders. Vlak bij ons huis bracht de vrouw van Otto II een tweeling ter wereld. Alleen het jongetje bleef leven. Een keizerin die bevalt in het Ketila Woud, dat is wel bijzonder.
Theophanu mozaïek door Pelagia Angelopoulou [bron: wikimedia]
Mijn ouders kregen van haar een ring als beloning voor hun hulp. Mij, Anna, nam ze in dienst. Nu zit mijn taak er op. Het was een grote eer om Theophanu te mogen dienen. Mijn slimme en mooie keizerin is in 991 overleden, hier in het Valkhof in Numaga. Dat is alweer vijf jaar geleden. Deze maand wordt haar zoon Otto III tot keizer gekroond in Rome. Door zijn neef en beste vriend Bruno. Die heeft hij zelf tot paus benoemd en heet nu Gregorius.
... Keizerin Theophanu was voor haar tijd een geleerde vrouw. Ze kon lezen en schrijven en bemoeide zich met staatszaken. Bij de vroege dood van Otto II is de kleine Otto 3 jaar oud. Theophanu vindt hem te jong om te regeren en ze neemt de macht over. Dan is Numaga even het middelpunt van de westerse wereld. Vanuit het Valkhof bestuurt de Byzantijnse acht jaar lang het Heilige Romeinse Rijk. Tot ongenoegen van veel plaatselijke machthebbers, die vinden het ongehoord dat een vrouw - bovendien buitenlandse - het rijk regeert.
Pas na de dood van Otto III (1002) wordt alle kritiek hardop gezegd en komen de roddels over Theophanu en haar zoon boven water. Men was gematigd postief over Theophanu's 'mannenmoed' bij het beschermen van haar zoon, maar uiterst kritisch over haar luxe opsmuk. In hofkringen vielen haar sieraden en veel te kleurige gewaden niet in de smaak. En men begreep haar gewoonten niet. Toegegeven, die waren soms wat vreemd. Bij het eten gebruikte ze gereedschap. En stel je voor, ze ging iedere dag in bad!
Ook werd beweerd dat Theophanu een verhouding had met een van haar raadslieden. Maar, wat wil je ook met zo'n familie? Twee van haar ooms hadden, als keizers van Byzantium, zich toch aan sodomie bezondigd met eunuchen en soldaten? Daarnaast had Theophanu de opvoeding van haar zoon overgelaten aan de monnik Adelbertus. Die man en Otto III waren sindsdien niet meer uit elkaars buurt te slaan en hadden de gewoonte om hun slaapkamer te delen...
Wist je dat... Na haar dood raakte Theophanu in de vergetelheid, tot ze in de 18e eeuw plotseling de hoofdpersoon werd in volledig gefantaseerde verhalen en opera's. Een jonge prinses die vanuit het hoog beschaafde Byzantium naar het westen werd gestuurd om daar vervolgens heerseres te worden, sprak tot de verbeelding. Theophanu's regering zorgde in onze streek voor culturele bloei. Op het Valkhof werd na haar dood, waarschijnlijk op Theophanu's verzoek, rond 1030 een kapel in Byzantijnse stijl gebouwd.
tombe Theophanu Na haar dood werd Theophanu op haar wens naar Keulen vervoerd en in de St. Pantaleonkerk begraven. [foto: Elke Wetzig; bron: wikipedia]
Theophanu kwam uit Byzantium en had misschien het gevoel dat er in onze streek alleen maar onbeschaafde mensen woonden. Waar ligt Byzantium en hoe noemen wij dat gebied tegenwoordig?
Op welke manieren was Theophanu 'anders' dan men in de vroege Middeleeuwen in onze streek van een vrouw gewend was. Hoe werd daar op gereageerd?
Het is anno nu nog steeds ongebruikelijk dat een vrouw grote politieke macht heeft. Welke vrouwen met zo'n positie kun jij noemen. Doen er over deze vrouwen ook scheldnamen, vooroordelen en/of roddels de ronde?
