In de late Middeleeuwen wordt de Inquisitie opgericht. Deze kerkelijke rechtbank was belast met het opsporen en straffen van 'ketters'. Een ketter was iemand die in gedachten of daden afweek van de officiële katholieke geloofsleer. Als protestant of aanhanger van het joodse geloof, was je dus sowieso een ketter.

Opvattingen die 'anders' waren dan de officiële kerkelijke leer werden fel bestreden. De kerk vond bijvoorbeeld dat zij als enige wetenschap mocht bedrijven. De beroemde sterrekundige Galileo Galileï werd van ketterij beschuldigd, omdat hij beweerde dat de aarde om de zon draait en niet andersom. Een 'andere' levensstijl dan het door de kerk gepropageerde huwelijk tussen man en vrouw, werd gezien als ondermijnend voor de 'natuurlijke orde'. Wanneer je als vrouw je eigen geld verdiende en met vrouwen samenleefde in een begijnhof , kon je als ketter aangewezen worden. Openlijk uitkomen voor een 'andere' seksuele voorkeur stond gelijk aan zelfmoord.

De Inquisitie mocht een bekentenis afdwingen met martelen. Het pijnigen en straffen werd overgelaten aan wereldlijke overheden. Die werkten in eerste instantie niet altijd mee. Maar de katholieke kerk was politiek en economisch oppermachtig. Later gebruikte het wereldlijk bestuur de Inquisitie om de eigen 'orde en veiligheid' te handhaven. Dat ging gepaard met machtsmisbruik en willekeur. Mensen werden om politieke redenen of uit persoonlijke wraak beschuldigd van ketterij, gemarteld, gevangen gezet of gedood. Niemand was op den duur zijn of haar leven zeker.

In de steeds strengere wetgeving kreeg seksualiteit de bijzondere aandacht. Alle seks die niet plaatsvond in een huwelijk tussen man en vrouw en alle seks die niet gericht was op het krijgen van kinderen werd als 'tegennatuurlijk' gezien. De seksuele handelingen van sodomieten - tussen mensen van hetzelfde geslacht en niet om kinderen te maken - weken dubbel af van wat de kerk als 'natuurlijk' en als 'Gods wil' zag.

Sodomie werd door de kerkelijke rechtbank gezien als een van de ergste misdaden, een Crimen Nefandum. Zo onvoorstelbaar, dat je er niet over mocht spreken. Een daad waar zelfs de duivel geen naam voor had. Al uit de 12e eeuw kennen we processen wegens sodomie die eindigen op de brandstapel. Een straf die moest herinneren aan hoe in de bijbel God zelf de zonden van Sodom en Gomorra bestrafte.

In 1446 werd in Gouda een man ter dood veroordeeld omdat hij tegen de 'menselijke natuur' had gezondigd, "omme welker sonden wille Sodoma en Gamora versoncken". Het slachtoffer heet Frederik van Lent. Of hij van deze streek was weten we niet. Het kwam hier tot vervolging, verbanning en moord op 'anders'gelovigen en heksen . Van Numaga zijn uit deze tijd geen processen wegens sodomie bekend. Maar de ideeën die leidden tot de brandstapel voor sodomieten zijn dan beslist hier doorgedrongen.

De beroemste theologen uit de late Middeleeuwen, Albertus Magnus & Thomas van Aquino lieten beiden in Numaga hun sporen achter. Zij hadden grote invloed op het denken over vrouwen, 'anders'gelovigen en 'tegennatuurlijke' seksuele handelingen.

opdrachten

   Wat is de Inquisitie? Waar komt het woord 'ketter' vandaan?

   Misbruik maken van angst die onder een bevolking leeft, is voor machthebbers een manier om politieke munt te slaan uit crisissituaties. Mensen die 'anders' zijn, 'anders'geloven of 'anders'denken krijgen dan vaak de schuld van problemen. Dat gebeurt in alle tijden, niet alleen in de Middeleeuwen. Geef voorbeelden uit onze recente geschiedenis.

   Het woord 'sodomiet' of kortgezegd 'mietje' is ontleend aan het bijbelverhaal over Sodom en Gomorra. Die steden zouden door God zelf zijn gestraft omdat de bewoners zich inlieten met 'tegennatuurlijke' seks en ander zondig gedrag. Waarom waren en zijn sodomieten zo bedreigend voor de kerkelijke orde? Geef voorbeelden uit deze tijd.